Atık su, kullanılmış ve başka bir su kaynağına bırakılmadan önce arıtılması gereken sudur, böylece su kaynaklarının daha fazla kirlenmesine neden olmaz. Atık su çeşitli kaynaklardan gelir. Tuvalete sifonu çektiğiniz veya gidere akıttığınız her şey atık sudur. Yağmur suyu ve yüzey akışı, çeşitli kirleticilerle birlikte sokak oluklarından aşağı iner ve sonunda bir atık su arıtma tesisinde son bulur. Atık su, tarımsal ve endüstriyel kaynaklardan da gelebilir. Bazı atık suların arıtılması diğerlerinden daha zordur; örneğin, endüstriyel atıksuyun arıtılması zor olabilirken, evsel atıksuyun arıtılması nispeten kolaydır (gerçi evsel atıksuda bulunan artan ilaç ve kişisel bakım ürünleri miktarları nedeniyle evsel atıkların arıtılması giderek zorlaşmaktadır. Ticari atık su, güzellik salonu, tahnitçilik, mobilya tamiri, müzik aleti temizleme veya oto kaporta tamir atölyeleri gibi evsel olmayan kaynaklardan gelir. Bu atık su, tehlikeli maddeler içerebilir ve özel arıtma veya bertaraf gerektirir.
Evsel atık su arıtımının iki ana türü vardır:
- Bir lagün sistemi, atık suyu sığ bir açık havuza yerleştirir. Lagünden arıtılmış atık su, yavaş buharlaşma yoluyla çevreye verilir.
- Bir septik sistem, atık suyu bir yeraltı tankına yerleştirir. Tanktan arıtılmış atık su, bir drenaj alanı yoluyla çevreye verilir.
Atıksu kaynağına göre ikiye ayrılır.
- Gri su: Gri su, mutfak lavabosu dışındaki duşlardan, banyolardan, jakuzilerden, çamaşır makinelerinden, bulaşık makinelerinden ve lavabolardan gelir.
- Siyah su: Siyah su, tuvaletlerden ve mutfak lavabolarından gelir.
Atık Suda Neler Var?
Atık su %99,9 sudur.
Diğer %0,1 ise endişe sebebidir. Bu %0,1 şunları içerir:
- Besinler: Fosfor ve Azot
- Yağlar, sıvı yağlar, gres, yemeklik yağlar, vücut losyonları
- Patojenler: hastalığa neden olan bakteri ve virüsler
- BOİ-biyokimyasal oksijen ihtiyacı. BOİ, aerobik bakterilerin organik maddeyi parçalamak için ihtiyaç duyduğu oksijenin bir ölçüsüdür. Daha yüksek bir BOD, parçalanması gereken daha fazla organik madde olduğu anlamına gelir.
- diğer katılar
Mesela Almanya’da her yıl evlerde, sanayide ve ticarette beş milyar metreküpten fazla kanalizasyon suyu üretiliyor. Ancak dahası da var: Kaplamalı yüzeylerden ve yollardan yaklaşık üç milyar metreküp yağmur suyu da kanalizasyon sistemine sızıntılar yoluyla giren önemli miktarda ilave sızma suyuyla birlikte kanalizasyon arıtma tesislerine deşarj ediliyor.
Gelecek için büyük bir zorluk, ilaç kalıntıları, hayvancılıktan elde edilen antibiyotikler veya çok küçük miktarlarda bile hormon benzeri etkiler gösteren kimyasallar gibi bugüne kadar dikkate alınmayan kirleticilerin atık suda ortadan kaldırılması olacaktır. Mevcut arıtma teknolojileri bu eser maddeleri ortadan kaldıramaz. Özel membranlar veya oksidasyon prosesleri gibi bir uzaklaştırmayı mümkün kılan ilk deneme niteliğindeki teknolojiler vardır. Ancak, bugüne kadar atık su tesisi işletmecileri için yol gösterici olabilecek hiçbir yasal eşik bulunmamaktadır.
Feyza YALÇIN
Kimyager
KAYNAKLAR
