Demo

Etiket: Hava Kalitesi

  • İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE HAVA KALİTESİ

    İklim değişikliği ve hava kalitesi genellikle iki farklı konu olarak görülse de aslında bunlar birbiriyle bağlantılıdır ve bu nedenle aynı madalyonun iki yüzü olarak görülmelidir. Örneğin hem sera gazı emisyonları hem de hava kirleticileri, fosil yakıtlı enerji üretiminden ve endüstriyel üretimden ortaya çıkar. AQEG raporu “ Net Zero Pathways’in Birleşik Krallık’ta Gelecekteki Hava Kalitesi Üzerindeki Etkileri” net sıfır stratejileri ve Birleşik Krallık hava kalitesi arasındaki temel etkileşim alanlarını sundu. Bunlar arasında karayolu ve demiryolu taşımacılığı, gıda üretimi ve tarım, ormancılık, biyo-birlikler ve biyojenik emisyonlar, yakıt olarak hidrojen, karbon yakalama ve depolama ve bina enerji verimliliği yer alıyor.

    Birleşik Krallık İklim Değişikliği Yasası (CCA), Birleşik Krallık’ın karbon emisyonlarını 2050 yılına kadar %80 oranında azaltmasını taahhüt eder ve bunu başarmak için İnşaat 2025, hem altyapı hem de mülkiyet planları için %50’lik bir azaltma hedefi belirlemiştir. Buna ek olarak, Birleşik Krallık Haziran 2019’da tüm sera gazı emisyonlarını 2050 yılına kadar net sıfıra getirmek için daha katı bir net sıfır emisyon yasası çıkardı, bu nedenle hem altyapı hem de mülkiyet planları için karbon emisyonlarında çok daha fazla azalma gerekli olacak.

    Birleşik Krallık Ulusal Altyapı Komisyonu (NIC), Birleşik Krallık’taki altyapı tasarımını bilgilendirmek için 2020’de Ulusal Altyapı için Tasarım İlkelerini yayınladı. Temel tasarım ilkelerinden biri, Birleşik Krallık altyapısının, Birleşik Krallık’ın 2050 yılına kadar veya daha yakın bir zamanda net sıfır sera gazı emisyonu elde etme yörüngesini belirlemeye yardımcı olacak şekilde tasarlanmasıdır.

    Altyapı ve mülkten kaynaklanan karbon emisyonlarının büyük bir kısmı, inşaat ve işletme sırasında ve ayrıca inşaatta kullanılan malzemelerin üretiminde ısıtma ve güç sağlamak amacıyla fosil yakıtların yakılmasından kaynaklanmaktadır. Sonuç olarak, fosil bazlı yakıtların daha yenilenebilir enerji kaynaklarıyla değiştirilmesi, karbon emisyonlarının yanı sıra yanma süreciyle ilişkili hava kirleticilerini de azaltacaktır.

    Hem hava kalitesi hem de iklim hedeflerine ulaşmak, sistem değişikliklerini ve çok ihtiyaç duyulan bütünsel değerlendirmeleri gerektirecektir.

    İngiltere’nin 2020 karantinası, karantina döneminin bazı bölümlerinde bazı büyük şehirlerde NO2 kirletici ölçümlerinin %60’a kadar düşmesiyle hava kalitesinde büyük bir sıçrama gördü. Londra’nın Ultra Düşük Emisyon Bölgesi (ULEZ), 25 Ekim 2021’de Londra’nın merkezinden Kuzey ve Güney Dairesel Yollardaki tüm alanları kapsayacak şekilde genişletildi ve önceki ULEZ’den 18 kat daha büyük bir alanı kapladı. Hava kirleticileri ve trafikten kaynaklanan karbon emisyonları azaltılmıştır.

    Yeni Londra Planı 2021, Belediye Başkanının İyi Büyüme vizyonu da dahil olmak üzere Londra’nın önümüzdeki 20-25 yıl içinde nasıl gelişeceğine dair bir çerçeve belirledi. Özellikle, büyük gelişmeler için bir ömür boyu karbon değerlendirmesinin (WLC) yanı sıra bir Hava Kalitesi Olumlu Beyanı (AQP) gerektirir.

    Bir WLC değerlendirmesi, başvuru sahiplerinin tekliflerindeki karbon emisyonlarını nasıl hesapladıklarını ve azalttıklarını göstermelerini gerektirir ve sürdürülebilir bina uygulamalarını teşvik etmek için mevcut malzeme ve yapıların muhafaza edilmesini ve yeniden kullanılmasını teşvik eder. Benzer şekilde, yeni Londra Planı da planlama başvuru aşamasında bir AQP Beyanı sunmak için bir Çevresel Etki Değerlendirmesine (ÇED) tabi olan önerilen büyük ölçekli gelişmeleri gerektirir. Hava kalitesi pozitif yaklaşımı, yeni gelişmelerin yerel hava kalitesini iyileştirip bundan faydalanırken aynı zamanda kötü hava kalitesine maruz kalmayı nasıl en aza indirebileceğini ana hatlarıyla belirtir. Hava kalitesini iyileştirmeyi veya kötü hava kalitesine maruz kalmayı azaltmayı amaçlayan önlemlerin, hafifletme önlemleri olarak tavsiye edilmek yerine, planın ilk aşamalarında şimdi tasarlanması gerektiğini belirtmek önemlidir.

    Hava kirliliğini azaltabilirsek, iklimi de korumuş oluruz. Ancak, iklim değişikliğinin etkilerini azaltmaya yönelik bazı önlemlerin hava kalitesi üzerinde olumsuz bir etkisi olmuştur (örneğin dizel motorlar, dar evler, biyokütle yakma vb.). Çoğu durumda, iyi hava kalitesi ve iklim etkileri aynı anda elde edilebilir, ancak çelişkili önlemlerden kaçınmak için ikisinin dengeli ve eşit şekilde dikkate alınması gerekir. Örneğin, çatılardan temiz havayı binalara çeken mekanik havalandırma, hava kirliliği etkisini azaltmak için potansiyel bir önlem olarak önerilebilir, ancak mekanik havalandırma enerji kullanımını artıracak ve daha fazla karbon emisyonu üretecektir. Bununla birlikte, enerji verimliliğini artırmak için yerleşim alanlarında sıklıkla önerilen Birleşik Isı ve Güç, karbon azaltımı için faydalıdır ancak hava kirletici emisyonları artırabilir.

    Hem hava kalitesi hem de iklim hedeflerine ulaşmak, sistem değişikliklerini ve çok ihtiyaç duyulan bütünsel değerlendirmeleri gerektirecektir.

     

    Feyza YALÇIN
    Sosyolog

     

    KAYNAKLAR
    iaqm.co.uk | Dr. Xiangyu Sheng

  • KORONAVİRÜSLER VE HAVA KALİTESİ

    Koronavirusler (CoV), soğuk algınlığından Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS-CoV) ve Şiddetli Akut Solunum Sendromu (SARS-CoV) gibi daha ciddi hastalıklara kadar çeşitli hastalıklara neden olan büyük bir virüs ailesidir.

    T.C. Sağlık Bakanlığı’ nın yaptığı açıklamalara göre salgından korunmak için uyulması gereken üç temel kural var; hijyene dikkat etmek, maske takmak ve kişisel mesafeyi korumak. Özellikle toplu kullanım alanlarında bu kurallara uymak çok daha büyük önem taşımaktadır. Fakat yine aynı ortamlarda hijyen ve sosyal mesafeyi sağlamak zor olabilmektedir.

    T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından ‘İşyerlerinde Koronavirüse (Covıd-19) Karşı Alınması Gereken Önlemler’ rehberi yayınlanmıştır. Bu rehberde genel olarak çalışma ortamlarında, çalışan personellerin ortak kullanım alanı olan tuvalet, yemekhane gibi alanlarda sağlanması gereken koşullar yer almakta ve konuyla ilgili çeşitli öneriler bulunmaktadır. Bunlar içerisinde öne çıkanlardan bazıları; ortamın sık sık doğal yollarla havalandırılması, termal konfor şartları ve hijyene dikkat edilmesidir.

    İş yeri ortamında hava kalitesi değerlerinin ölçülerek belirlenmesi, yasal mevzuatlara uygunluğunun raporlanarak izlenmesi,birçok problemin başlamadan bitmesini sağlayacaktır.

    Koronavirüs‘’Ortam hava kalitesinin belirlenmesi’’ adından da anlaşılacağı üzere açık veya kapalı ortamdaki hava kalitesinin uygunluğunun ölçüm ve analiz sonuçlarına bağlı olarak belirlenmesidir.

    Basit bir örnek vermek gerekirse; doğal yollarla havalandırma esnasında dışarıdan içeriye temiz hava gireceği gibi kirli hava da girebilir. Öte yandan duvardaki boyalardan, yerdeki döşemelerden, kıyafetlerden ve kozmetik ürünlerden ortama uçucu organik bileşik (VOC) salınımı olabilir.

     

    İşyerlerinde kullanılan fotokopi makinelerinin ozon gazı yaydığını, elektronik aletlerinortama elektromanyetik alan dalgaları yaydığını, özellikle çalışma ortamında yeterli havalandırma ve hijyen sağlanmadığında partikül maddelerin (toz) önemli bir sorun olacağını düşünürsek bu ölçüm ve analizleri yaptırmanın önemini de anlamış oluruz.

    Özetlemek gerekirse; VOC, TOZ, CO, CO2, O2, O3, EMA, TERMAL KONFOR ölçümleri ile ofislerinizin hava kalitesi hakkında bilgi edinmeniz mümkündür.

     

    Feyza YALÇIN
    Kimyager


    Kaynaklar:

    https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/

    https://www.ailevecalisma.gov.tr/

    https://www.epa.gov/

  • HAVA KALİTESİ MODELLEMESİ

    Hava kalitesi modellemesi, emisyonlar, meteoroloji, atmosferik konsantrasyonlar, birikim ve diğer faktörler arasındaki nedensel ilişkiyi tanımlamak için kullanılan sayısal bir araçtır. Modelleme, hava kirleticilerini etkileyen ve atmosferde dağıldıkları ve tepki gösterdikleri fiziksel ve kimyasal süreçleri simüle etmek için matematiksel ve sayısal teknikleri kullanır. Bu modeller, meteorolojik veri girdileri, emisyon oranları ve baca yüksekliği gibi kaynak bilgilerine dayanarak, doğrudan atmosfere yayılan birincil kirleticileri ve bazı durumlarda atmosfer içindeki karmaşık kimyasal reaksiyonların bir sonucu olarak oluşan ikincil kirleticileri karakterize etmek için tasarlanmıştır.

    Hava kalitesinin belirlenmesinde hava kirleticilerinin uzak mesafelere taşınımı oldukça önemlidir. Hava kalitesi ölçümlerinin yapılamadığı yerlerde modelleme çalışmaları, o bölgelerdeki kirlilik kaynakları ile çevre hava kalitesi üzerindeki etkileri arasındaki ilişkiyi tahmin etmek için, hava kalitesi sorunlarına kaynak katkılarını belirlemeye ve zararlı hava kirleticilerini azaltmak ve etkili stratejilerin tasarımına yardımcı olmak için ve izin verme sürecinde yeni bir kaynağın ortam hava kalitesi standartlarını aşmayacağını doğrulamak veya gerektiğinde uygun ek kontrol gereksinimlerini belirlemek için hava kirliliğini kontrol etmekle görevli kurumlar tarafından yaygın olarak kullanılmaktadır.

    Mevcut işletmelerde veya yeni kurulacak tesislerin tümünde, Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği’ndeki (SKHKKY) sınır değerlerin aşılması halinde, tesis etki alanında hava kirliliği seviyesinin ölçülmesi ve işletmenin kirleticiliğinin değerlendirilmesi amacıyla uluslararası kabul görmüş bir dağılım modeli kullanılması gerekmektedir. Bu nedenle birçok hava kalitesi modelleme tekniği bulunmakta ve kullanılmaktadır. Hava kalitesi modelleme çalışmalarında Environmental Protection Agency (EPA) tarafından geliştirilmiş ve yayınlanmış olan ISCST3, ISCLT3 ve AERMOD modelleri kullanılmaktadır.

    T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından, hava kalitesi modelleme çalışmalarında uluslararası kabul görmüş hava kalitesi dağılım modellerinden (Aermod, Calpuff vs.) “AERMOD” modelinin kullanılması ve tesis etki alanında hava kalitesi ve emisyon ölçümleri, akredite edilmiş veya Bakanlıkça uygun bulunan laboratuvarlara sahip olan özel veya kamu kurum/kuruluşları tarafından yapılması istenmekte olup, kurumumuz tarafından ölçümler ve modelleme çalışmaları gerçekleştirilmektedir.


    Didem YOLSAL KUZU
    Raportör/Çevre Yüksek Mühendisi

     

    Diğer Blog Yazılarımız İçin: https://demo.haliccevre.com/blog/                                                             Okumak İsteyebilirsiniz: Hava Kalitesi Modellemesi Nedir?

     

     Kaynaklar:

     https://www.epa.gov/air-quality-management-process/managing-air-quality-air-quality-modeling

    zhttps://www.epa.gov/scram/air-quality-models

    https://webdosya.csb.gov.tr/

    http://haliccevre.com/images/htm/sanayi_kaynakli_yonetmelik.pdf