Kategori: Blog

Tüm insanlar bir miktar cıvaya maruz kalır. Çoğu insan, genellikle kronik maruz kalma (sürekli veya aralıklı uzun süreli temas) yoluyla, düşük düzeyde cıvaya maruz kalır. Bununla birlikte, bazı insanlar akut maruz kalma (çoğu zaman bir günden kısa bir süre boyunca meydana gelen maruz kalma) dahil, yüksek düzeyde cıvaya maruz kalmaktadır. Akut maruz kalma örneği, endüstriyel kaza nedeniyle cıvaya maruz kalma olabilir.

Nörolojik ve davranışsal bozukluklar farklı cıva bileşiklerinin solunması, yutulması veya dermal maruz kalmasından sonra gözlenebilir. Belirtileri titreme, uykusuzluk, hafıza kaybı, nöromüsküler etkiler, baş ağrısı ve bilişsel ve motor fonksiyon bozukluğudur. Birkaç yıl boyunca 20 mg / m3 veya daha fazla havanın içindeki bir cıva seviyesine maruz kalan işçilerde, merkezi sinir sistemi toksisitesinin hafif, subklinik bulguları görülebilir. İdrardaki artmış proteinden böbrek yetmezliğine kadar değişen böbrek etkileri bildirilmiştir.

Olası cıva zehirlenmesi belirtileri şunları içerebilir;

· Periferik görme kaybı· Ayaklarda ve ağız çevresinde karıncalanma· Hareketlerde koordinasyon kaybı· Konuşma, işitme, yürüme bozukluğu· Kas zayıflaması
Daha yüksek metalik cıva seviyelerine maruz kalmanın öksürüğü, göğüs rahatsızlığı, nefes almada zorluk, bulantı, kusma, ishal, boğaz dişeti, göz tahrişi, şiddetli titreme ve davranış veya görmedeki değişiklikler olabilir.

Cıva Kullanımı Nasıl Azaltılabilir?

• Kömür yakmayan temiz enerji kaynaklarının kullanımını teşvik edilmesi
• Cıva madenciliğini ve altın çıkarımı ve diğer endüstriyel işlemlerde cıva kullanımını ortadan kaldırılması
• Gerekli olmayan cıva içeren ürünlerin kullanımının ortadan kaldırılması ve kalan cıva içeren ürünlerin güvenli bir şekilde taşınması, kullanılması ve imhası

İşyerinde Cıva Maruziyetinin Azaltılması,

• Çalışanlara tesadüfi cıva salmalarını kırık ampullerden nasıl güvenli bir şekilde temizleyebileceklerini bildiren bir temizlik planı oluşturulmalıdır.
• Temizlemesi kolay döşeme malzemelerin (örneğin sert, pürüzsüz yüzeyler) kullanılması gerekmektedir. (Halı kaplama cıvayı emebilir ve temizlenmesi zordur.)
• Çalışma ortamının havalandırılması gerekmektedir.
• Çalışanların tehlikeli cıva seviyelerine maruz kalmamasını sağlamak için gerekli iş hijyeni ölçümleri yapılmalıdır.
• Fiziksel mühendislik ve idari kontroller cıva konsantrasyonlarının izin verilen maruz kalma sınırını aşmasını engellemiyorsa solunum koruması gereklidir.
• Cilt ve göz temasını önlemek için tulum, patik, eldiven, yüz siperi ve koruyucu gözlük gibi kişisel koruyucu donanım kullanılmalıdır.

Cıva saçılmalarında,

Maruziyet sınır değerleri;

Cıva için Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik kapsamında 8 saatlik bir iş günü boyunca 0,02 mg/m³olarak belirtilmektedir. OSHA tarafından izin verilen maruz kalma sınırı, 8 saatlik bir zaman ağırlıklı ortalama olarak uygulanmakta olan metreküp hava başına (mg / m³) 0.1 miligramlık bir tavan sınırıdır. Diğer kuruluşlar daha düşük maruz kalma seviyeleri göstermektedir. Ulusal Mesleki Güvenlik ve Sağlık Enstitüsü (NIOSH), cıva metaline maruz kalma oranlarının, 0.1 mg/m³ tavan sınırına ek olarak 10 saatlik bir iş günü boyunca ortalama 0,05 mg/m³ ile sınırlandırılmasını önermektedir. Amerikan Devlet Endüstriyel Hijyen Uzmanları Konferansı (ACGIH), metalik cıva maruz kalmalarının 8 saatlik bir iş günü boyunca ortalama 0,025 mg/m³ ile sınırlandırılmasını önermektedir.

Civa ve Kullanım Alanları

Peki bu kadar risk içeren civa nedir ve nerelerde kullanılır? Cıva çeşitli şekillerde bulunur: metalik ve inorganik (insanların mesleğinde maruz kalabilecekleri) ve organik (örneğin, insanların beslenmelerinde maruz kalabilecekleri). Bu cıva formları toksisite dereceleri ile sinir, sindirim sistemi ve bağışıklık sistemleri ile akciğerler, böbrekler, cilt ve gözler üzerindeki etkilerinde farklılık gösterir.

Cıva doğal olarak yer kabuğunda meydana gelir. Volkanik aktiviteden, kayaların yıpranmasından ve insan aktivitesinin bir sonucu olarak çevreye salınır. İnsan faaliyetleri, özellikle kömür yakıtlı elektrik santralleri, ısıtma ve yemek pişirmek için konut yanması, endüstriyel prosesler, atık yakma tesisleri ve cıva, altın ve diğer metaller için madenciliğin bir sonucu olarak cıva salınımlarının ana nedenidir.

Cıva içeriği bulunan ürünler,

• Floresan ampulleri ve lambaları,
• Bataryalarda,
• Tansiyon ölçme cihazları (tansiyon ölçme aletleri)
• Amalgam diş dolgularında,
• Cilt aydınlatma ürünleri ve bazı kozmetik ürünler,
• Termometreler ve barometreler gibi ölçüm cihazlarında,
• Ekipmanlardaki elektrik anahtarları ve rölelerinde,
• İlaçlarda

Nihan ERMİŞ GÜLENÇ
Yüksek Fizikçi/ Raportör

Diğer Blog Yazılarımız İçin: https://demo.haliccevre.com/blog/                                                                   Okumak İsteyebilirsiniz: Yanıcı ve Parlayıcı Gazlar

Kaynak:

https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/mercury-and-health

https://www.epa.gov/mercury/health-effects-exposures-mercury

https://www.osha.gov/Publications/mercuryexposure_fluorescentbulbs_factsheet.html

http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/08/20130812-1.htm

https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/cevresagligi-ced/ced-birimi

https://www.hazwastehelp.org/mercury/contain-mercury.aspx

“Radyasyon” kelimesini üç farklı insana sorun, muhtemelen üç farklı tepki alırsınız. Teyzeniz, radyasyonun kanserini nasıl yok ettiğini söyleyebilir. Komşunuz, radyoaktif atıkların çevreyi ve ekolojik dengeyi bozduğundan bahsedebilir. Çizgi romanı seven arkadaşınız ise gama ışınlarının Bruce Banner’ ı Hulk’ a nasıl dönüştürdüğünü açıklayabilir. Radyasyon görünmez dalgalar veya ışınlar içinde yolculuk eden enerjidir. Her zaman etrafımızdadır ve birçok formda gelir. Radyasyona maruz kalmak günlük bir olaydır, her zaman Dünya’daki yaşamın bir parçası olmuştur. Bazen tehlikelidir; bazen değildir.

Çoğu insan Marie Curie’ nin kocası ve araştırma ortağı Pierre ile birlikte radyasyonu keşfettiğini söyleyecektir. Bu bir nevi doğrudur. Curie, radyum elementini 1898’de keşfetti, bu da ona tarihte “Nobel Ödülü alan ilk kadın” yapacak bir başarıydı. Bununla birlikte, 3 yıl önce 1895 yılında Wilhelm Röntgen adlı bir bilim insanı ilk olarak X-ışınlarını ve radyoaktivite (daha sonra Curie tarafından “ışın” kelimesini temel alan bir terim olan) fenomenini keşfetti. Röntgen’in keşfedilmesinden hemen sonra, Henri Becquerel adlı bir Fransız bilim adamı, X-ışınlarının nereden geldiğini anlamaya çalıştı ve bu sırada uranyumun güçlü bir “ışın” yaydığı ortaya çıktı. Becquerel’ in doktora öğrencisi olan Marie Curie ise bu ışınlara enerjilerini veren bazı belli kimyasal elementleri keşfetti ve bu duruma ‘radyoaktivite’ adını verdi. Böylece Marie Curie, doktora araştırmasını Becquerel’ in bulgularına dayandırarak radyumun keşfedilmesine neden oldu.

Bilim adamları 1890’lardan bu yana radyasyon hakkında bilgi sahibi olsalar da, bu doğal güç için çok çeşitli kullanımlar geliştirdiler. Günümüzde radyasyon tıpta, sanayide, elektrik üretiminde, tarım, arkeoloji (karbon buluşması), uzay araştırmaları, jeoloji (madencilik dahil) ve diğerleri gibi alanlarda uygulamalara sahiptir.

Radyasyon hem doğal hem de insan yapımıdır. Vücudumuz her gün-toprak ve yeraltı gazlarından güneş ve uzaydan gelen kozmik radyasyona kadar-doğal radyasyona maruz kalır. Tıbbi icatlar, televizyonlar, cep telefonları ve mikrodalga fırınlar gibi kendi buluşlarımızdan da radyasyona maruz kalıyoruz. Radyasyon mutlaka her zaman tehlikeli değildir. Gücüne, türüne ve maruz kalma uzunluğuna bağlıdır.

İki tür radyasyon vardır. İyonlaştırıcı olmayan radyasyon (düşük frekans) ve İyonlaştırıcı radyasyon (yüksek frekans). Her iki tür de aşırı miktarda zararlı olabilir.

İyonlaştırıcı olmayan radyasyon, etkileşime girdiği maddede iyonlar oluşturmayan radyasyondur. Atomları hareket ettirmek veya “uyarmak” için yeterli enerji yayar. Elektrik ve manyetik alanlar, radyo dalgaları, mikrodalgalar, kızılötesi, ultraviyole ve görünür ışıma içerir. Örneğin, mikrodalga fırınlar yemek pişirmek için iyonlaştırıcı olmayan radyasyon kullanır. Radyasyon, gıdada bulunan ve ısı oluşturan suyu titretir. Bu ısı yemeği pişirir.

İyonlaştırıcı radyasyon ise, kararsız radyoaktif madde atomları tarafından üretilen enerji veya parçacıklardır (protonlar, elektronlar veya nötronlar). Biyolojik hücrelere zarar verebilecek bir atomun yapısını değiştirmek için yeterli enerji yayar. Örneğin, güneş yanığı bir tür radyasyon hasarıdır. İyonlaştırıcı radyasyon, hem doğal olarak oluşan radyoaktif minerallerin hem de uzaydan gelen kozmik radyasyonun bir sonucu olarak çevrede bulunur, ayrıca tıp ve sanayi gibi bazı insan faaliyetleri tarafından üretilir ve nükleer tesislerdeki ve nükleer bomba patlamalarındaki kazalardan kaynaklanabilir. Nükleer tesislerde, teknisyenler dört çeşit iyonlaştırıcı radyasyona odaklanır: alfa, beta, gama ve nötronlar. Alfa radyasyonu çoğu nesneye nüfuz edemeyecek kadar zayıf, beta radyasyonu daha güçlü, gamma radyasyonu en güçlü olanıdır. Nötronlar birçok nesneye nüfuz edebilir, ancak su ile yavaşlar.

(http://fizikdunyasi.ankara.edu.tr)

Radyasyonun Ölçülmesi

Radyasyon görülmez, duyulmaz, hissedilmez, kokusu ve tadı alınmaz, dokunarak algılanmaz bu nedenle teşhis, tedavi, radyasyondan korunma ve olası radyasyon kazası durumlarında; radyasyonun tipini, enerjisini, şiddetini ölçmek ve varlığını belirlemek için bu işe özel olarak geliştirilmiş cihazlara ihtiyaç duyulur. Radyasyondan korunma ve olası kaza/saldırı durumlarında tehdidin tipini ve büyüklüğünü anlamak için radyasyonun tipinin ve radyoaktivitenin büyüklüğünün bilinmesi gerekir. Radyasyonu algılamak ve ölçmek için kullanılabilecek cihazlar iki şekilde sınıflandırılır:

Çalışma prensibine göre radyasyon ölçüm cihazları: 1) Dedektörler: gaz dolu dedektörler, iyon odaları, orantılı sayaçlar, Geiger-Müller, sintilasyon dedektörleri, yarı iletken dedektörler, nötron dedektörleri. 2) Dozimetreler: radyasyonun canlılar üzerindeki etkilerini tespit etmede kullanılan dedektörlerdir. Doğrudan okunabilen (aktif) dozimetreler; cep dozimetreleri, direkt okunabilen cep dozimetreleri, dijital elektronik cep dozimetreler. İşlemden geçirilerek okunabilen (pasif) dozimetreler: film dozimetreler, termolüminesans dozimetreler (TLD), optik olarak uyarılmış/optik uyarmalı lüminesans dozimetreler

Kullanım alanlarına göre radyasyon ölçüm cihazları:  1) Kontaminasyon Monitörleri, 2) Doz Hızı Ölçerler, 3) Alan Monitörleri, 4) Spektrometreler, 5) Kişisel Dozimetreler.

Radyasyon ölçümünde kullanılan cihazlar seçilirken öncelik kullanım alanı olmalıdır. Uygun cihaz seçilip kullanılmaya başlandıktan sonra, cihazların uygun aralıklarla pil durumu, arka plan radyasyonu okuma değeri ve kalibrasyonu kontrol edilip, gerekirse bakımı yapılmalıdır. Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK)’nun mevzuatları gereği radyasyon tehlikesi olan bütün alanlarda ölçüm yapılması zorunludur. Bu mevzuatlar cihaz seçiminde yardımcı olabilmektedir.

Radyasyon Ölçüm Birimleri

İyonlaştırıcı radyasyonla yapılan çalışmalarda güvenilir sonuç elde etmek ve radyasyonun zararlı biyolojik etkilerini ifade edebilmek için radyasyon miktarının (dozunun) ya da etkilerinin bilinmesi yani ölçülmesi gereklidir. Radyasyon miktarının ölçülmesinde klasik sistem ve SI (Le Système International d’Unités) birimi kullanılmaktadır. Bunlar; aktivitenin, ışınlanma dozunun, soğrulan dozun, soğrulan doz hızının, eşdeğer dozun ve etkin dozun birimlerini içerir.

Radyasyonun Sağlığa Etkileri

İyonlaştırıcı radyasyon, canlı hücrelerde atomları etkilemek için yeterli enerjiye sahiptir ve genetik materyalleri (DNA) parçalayabilecek kadar enerji taşır. İyonlaştırıcı radyasyon zarar verir. Neyse ki, vücudumuzdaki hücreler bu hasarı onarmada son derece etkilidir. Radyasyon canlı vücudunda kalıcı değişikliklere de sebep olabilir. Hasar doğru bir şekilde onarılamazsa DNA parçalanır. DNA’ nın parçalanması demek hücrenin ölmesi demektir. Bunun sonucunda doğal olarak dokular zarar görür ve kanser ortaya çıkarabilir. DNA’ da meydana gelen hasarlar sonucu genetik etkiler de ortaya çıkar. Hamile bayanların çocuklarında organ bozuklukları meydana getirebilir. Radyasyona maruz kalan birkaç nesil boyunca bu bozukluklar ve kanser vakaları devam edebilir. Radyasyonun etkileri çocuklar ve gelişme çağındaki gençlerde daha çok görülebilir. İlk etkilenen organlar gözlerdir. Yakından televizyon izleyen çocuklarda göz bozuklukları ve katarakt hastalıkları oluşmasının sebebi bu radyasyondur.

Radyasyon doğada kolay yok olmayan bir maddedir. Radyoaktif madde ile yüklenmiş toz bulutları atmosfere yerleşerek dünyanın başka bir yerinde radyoaktif yağışlar meydana getirebilirler. Örneğin Çernobil Faciası sadece Ukrayna’ da meydana gelmiştir fakat Karadeniz bölgesini ve tüm Avrupa’ yı etkilemiştir. Ayrıca yüklü bulutlar yıllarca radyoaktif yağmurlar ile içme sularına ve toprak üzerindeki bitkilere karışmış, bunları tüketen canlılara ulaşarak vücutlarını etkilemiştir. Japonya Fukuşima Nükleer Santrali’ nde meydana gelen kaza sonucu da radyoaktif maddeler 2 sene sonra okyanusun öbür ucundaki Kanada kıyılarına kadar ulaşmıştır.

Radyasyondan Korunma

Radyasyondan korunmada, Birleşmiş Milletler Atomik Radyasyonun Etkileri Bilimsel Komitesi (UNSCEAR), Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA), Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu (EURATOM), Uluslararası Radyasyon Birimleri Komisyonu (ICRU), Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Uluslararası Standartlar Organizasyonu (ISO) gibi uluslararası birçok kuruluş bulunmaktadır. Bu konuda çalışan ilk kurum ise, 1928 yılında Stockholm’de kurulan Uluslararası Radyolojik Korunma Komisyonudur (ICRP).  Ülkemizde ise bu görevi Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) üstlenmiştir.

Radyasyon korunması ulusal ve uluslararası yasalarla sağlanmaktadır. Her ülkenin, radyasyon çalışanları ve toplum üyeleri için oluşturduğu radyasyon güvenliğini sağlayıcı yasa, tüzük ve yönetmelikleri bulunmaktadır. ICRP’ nin, dünya genelinde radyasyon ve biyolojik etkileri üzerine yapılan araştırmaların sonuçlarına dayanarak radyasyon korunmasının daha etkin yapılması amacı ile zaman zaman yayınladığı öneriler ışığında bu ulusal yasa, tüzük ve yönetmelikler de güncelleştirilmektedir. Ülkemizde de Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, ICRP önerilerini de göz önüne alarak hazırladığı radyasyon güvenliğine ilişkin ilke, önlem ve hukuki sorumluluk sınırlarını belirleyen tüzük ve yönetmelikleri hükümete sunmakta, bunların yasallaştırılmasını sağlayarak uygulanmalarını denetlemektedir. Bu ulusal tüzük ve yönetmeliklere göre radyasyon üreten ve radyoaktif madde içeren tesis veya cihazlar, TAEK’ den izin alınmadan herhangi bir amaç için kurulamaz, bulundurulamaz ve kullanılamaz.

Radyasyon güvenliği tüzüğü; iyonlaştırıcı radyasyon kaynaklarını bulunduran, kullanan, imal, ithal ve ihraç eden, alan, satan, taşıyan ve depolayan, resmi ve özel kurum ve kuruluşlar ile gerçek kişilerce uyulması gereken kuralları kapsar. Genel hükümler, görevler ve yetkiler, temel standartlar, lisans, izin, denetim, çeşitli hükümler alt başlıklarında bu esasların sınırları çizilmiştir. Radyasyon güvenliği yönetmeliği; iyonlaştırıcı radyasyon ışınlamalarına karşı kişilerin ve çevrenin radyasyon güvenliğini sağlamak amacıyla, radyasyon güvenliğinin sağlanmasını gerektiren her türlü tesis ve radyasyon kaynağının zararlı etkilerinden kişileri ve çevreyi korumak için alınması gereken her türlü tedbir ve yapılması gereken uygulamaları kapsar.

Ülkemizde uygulanan Radyasyon Güvenliği Tüzük ve Yönetmelikleri, ICRP’ nin radyasyon korunması bakımından ortaya koyduğu 3 temel ilkeye dayanmaktadır. Bu ilkeler:

1. a) Uygulamanın gerekliliği: Net bir fayda sağlamayan hiçbir radyasyon uygulamasına izin verilemez.
2. b) Optimizasyon: Ekonomik ve sosyal faktörler göz önüne alınarak, bütün radyasyon uygulamalarında maruz kalınacak dozun mümkün olduğu kadar düşük tutulması için gerekli önlemler alınmalıdır.
3. c) Doz sınırları: Mesleği gereği radyasyonlarla çalışanlar ve halk için yılda alınmasına müsaade edilen doz sınırları aşılmamalıdır.

Radyasyondan tamamen arındırılmış bir ortamda yaşamamız ve ondan tümüyle korunmamız şimdilik mümkün gözükmemektedir. Ancak, bazı önlemler alarak maruz kalabileceğimiz radyasyon miktarını en aza indirmeye çalışabiliriz. Radyasyondan korunmak için alabileceğimiz önlemlerden bazıları;

• Kullanmadığınız elektrikli aletleri ya kapalı tutunuz ya da fişten çıkarınız çünkü cihazlar “stand by” konumunda kaldığı sürece elektromanyetik kirlilik oluşturmaktadır.
• Düşük radyasyonlu bilgisayar ekranı kullanmaya özen gösteriniz ya da ekran filtresi kullanınız,
• Halojen ve floresan lambaları okuma lambası olarak kullanmamaya özen gösteriniz.
• Radyo, telefon, tablet gibi cihazları gece yatarken başınızdan uzak mesafede bir yere bırakınız.
• Saç kurutma makinesi manyetik alan yarattığı için uzun süreli kullanmak yerine kısa süreli tekrarlar ile kullanınız.
• Cep telefonlarıyla uzun konuşmalardan kaçınmalı, mümkünse kulaklık kullanınız.
• Dizüstü bilgisayarlar (LCD ekran) şarjlı kullanıldığında düşük EM alana sahiptir, uzakta şarj ediniz.
• Fotokopi makinelerinden (yüksek manyetik alan) en az 50 cm uzakta durunuz.
• Elektrikli tıraş makinesini mümkünse şarjlı kullanmayı tercih ediniz.
• TV ekranlarından (ön ve arkasından) en az 2 m uzakta bulununuz.

Didem YOLSAL KUZU
Çevre Yüksek Mühendisi/Raportör

Diğer Blog Yazılarımız İçin: https://demo.haliccevre.com/blog/                                                       Okumak İsteyebilirsiniz: Elektro Manyetik Alan Ölçümü (EMA)

Kaynaklar:

Resmi Gazete, Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği.

Radyasyon Güvenliği Tüzüğü.

Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (www.taek.gov.tr)

Dönmez, “Radyasyon Tespiti ve Ölçümü”, 2017.

Akkaş A. Radyasyon Ölçüm Cihazları, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, 2013.

www.afad.gov.tr (Erişim Tarihi: 25.01.2019)

https://science.howstuffworks.com (Erişim Tarihi: 25.01.2019)

www.foronuclear.org (Erişim Tarihi: 25.01.2019)

www.iaea.org(Erişim Tarihi: 25.01.2019)

www.who.int/topics/radiation_ionizing/en/ (Erişim Tarihi: 25.01.2019)

www.nrc.gov (Erişim Tarihi: 25.01.2019)

www.neoldu.com/radyasyon-nedir (Erişim Tarihi: 25.01.2019)

Siyanürün Tanımı

Yunanca “kyanos” kelimesinden gelen ve koyu yeşilimsi mavi demek olan siyanür, C≡N grubunu içeren, hem gaz hem de kristal tuz formu var olan, kimyasal bir bileşiktir. Koyu mavi anlamı, siyanürün ilk önce lacivert olarak bilinen pigmentin ısıtılmasıyla elde edilmesinden dolayıdır.

Hidrojen siyanür (HCN) gibi renksiz bir gaz yada sodyum siyanür (NaCN) veya potasyum siyanür (KCN) gibi kristal formda bulunabilir. Her iki formda da yeterince yüksek konsantrasyonlara ulaşıldığında öldürücü olabilir.

Siyanürün Kullanım Alanları ve Bulunduğu Yerler

Endüstride; kağıt yapımında, tekstil ve plastik imalatında, metalürji ve fotoğrafçılık sektörlerinde kullanılmaktadır. Tuzları metalürjide elektro kaplama, metal temizleme ve altının cevherinden uzaklaştırılması için kullanılır. Siyanür gazı ise özellikle gemilerde ve binalarda zararlı böcekleri ve haşaratları yok etmek için kullanılır.

Doğada çok sayıda bitkinin değişik kısımlarında siyanür bileşiği bulunur; acıbadem (kayısı çekirdeği), şeftali çekirdeği, elma, armut çekirdeği, mürver ağacı yaprağı, ortanca vs. gibi

Siyanüre Nasıl Maruz Kalınabilir?

Siyanür, hem doğal süreçler hem de endüstriyel faaliyetler sonucunda suya, toprağa veya havaya girer. Soluma ile, su içerken, yemek yerken veya siyanür içeren topraklara dokunarak siyanüre maruz kalınabilir. Havada bulunduğunda, genellikle gaz halinde (HCN) şeklinde olur.

Ayrıca sigara içmek, muhtemelen siyanürle ilgili endüstrilerde çalışmayan insanlar için siyanür maruziyetinin başlıca kaynaklarından biridir.

Siyanüre Maruz Kalmanın Belirtileri ve Uzun Vadede Etkileri

Siyanürün neden olduğu zehirlenmenin derecesi, bir kişinin maruz kaldığı siyanür miktarına, maruz kalma yoluna ve maruz kaldığı sürenin uzunluğuna bağlıdır. Siyanür gazı solunması en fazla zarara yol açar, ancak siyanürün yutulması da aynı derece toksik olabilir.

Siyanür, solunduğu zaman vücut hücrelerinin oksijen kullanmasını önler yani hücreleri öldürür. Kalbe ve beyne diğer organlara göre daha fazla zarar verir çünkü kalp ve beyin çok fazla oksijen kullanır.

Soluma ile, deriyoluyla emerek ya da içeren yiyecekleri yiyerek az miktarda (20-40 ppm) siyanüre maruz kalan kişiler, birkaç dakika içinde; baş dönmesi, baş ağrısı, mide bulantısı ve kusma, hızlı nefes alma gibibelirtilerden bazılarını veya tümünü gösterebilir.

Herhangi bir yoldan büyük miktarda (100-300 ppm) siyanüre maruz kalmak ise; bilinç kaybı, düşük kan basıncı, akciğer hasarı, yavaş kalp hızı ve ölüme yol açan solunum yetmezliği gibi belirtileri ortaya çıkarabilir.

Ciddi siyanür zehirlenmesinden kurtulanlarda kalp, beyin ve sinir hasarı gelişebilir.

Siyanür Maruziyeti Sınır Değerleri

NIOSH için; STEL 4,7 ppm = 5 mg/m³

OSHA için; TWA 10 ppm = 11 mg/m³

(TWA: 8 saatlikSTEL: 15 dakikalık)

TürkUlusalMevzuatı;

İçme suyu için,50 µg/lt (Türk GıdaKodeksi)

Gıda için, 1 µg/kg (TürkGıdaKodeksi)

Solumada ortam için;10 mg/m³ (İşyeri Sağlığı veGüvenliğiTüzüğü)

EPA için; 0,2 mg/lt (içme suyu) üzerinde siyanür bulunamaz

Maruz Kalınırsa Ne Yapılması Gerekir?

Siyanür gazı açık alanlarda hızla buharlaşır ve dağılır. Bu yüzden havalandırma çok önemlidir. Temiz havanın mevcut olduğu bir bölgeye hızla hareket etmek, siyanür gazına maruz kalmanın azaltılmasında oldukça etkilidir. Siyanüre deri yoluyla maruz kalındıysa, giysiler çıkarılmalı, tüm vücut sabun ve suyla hızlı bir şekilde yıkanmalı ve mümkün olduğunca çabuk tıbbi bakım alınmalıdır.

Sinem KURTULUŞ
Çevre Mühendisi/Raportör

Diğer Blog Yazılarımız İçin: https://demo.haliccevre.com/blog/                                                                                    Okumak İsteyebilirsiniz: Hidrazin

Kaynak:

https://emergency.cdc.gov/agent/cyanide/basics/facts.asp

https://www.health.ny.gov/environmental/emergency/chemical_terrorism/cyanide_general.htm

https://www.cyanideinsight.com/cyanide-poisoning/how-toxic-is-cyanide

http://www.ttb.org.tr/eweb/bergama/5.html

https://www.cdc.gov/niosh/npg/npgd0333.html

Kadmiyum hava, su, toprak ve yiyeceklerde az miktarda bulunan doğal bir elementtir. Kömür ve mineral gübreler de dahil olmak üzere tüm topraklar ve kayaçlar kadmiyum ve bileşiklerini içerirler. Doğada daha çok kadmiyum sülfür (CdS) biçiminde bulunmakla birlikte çinko üretiminde yan ürün olarak ele geçmektedir. Bazı kadmiyum bileşenleri; kadmiyum asetat, kadmiyum sülfür (sarı pigment), kadmiyum selenyum sülfür (kırmızı pigment), kadmiyum stearat, kadmiyum oksit, kadmiyum karbonat, kadmiyum sülfat ve kadmiyum klorürdür. Birçok inorganik kadmiyum bileşiği çoğunlukla suda çözünürler. Kadmiyumoksit ve sülfid suda neredeyse hiç çözünmez. Bununla birlikte kadmiyum oksit ve kadmiyum karbonat mide pH’ sında çözünebilmektedir.

Kadmiyum ve Bileşiklerinin Kullanım Alanları Nelerdir?

Kadmiyum iyi bir elektrik iletkenliğine sahip olması sebebiyle elektro kaplama ve bataryalarda, kolay aşınmaz özelliği sayesinde ise pigment, metal kaplama ve plastiklerde kullanılmaktadır.

Kadmiyum hidroksit; nikel-kadmiyum pillerinde iki anot elektrot malzemesinden biri olarak demir yolu, uçak endüstrisi, cep telefonları, kameralar, portatif bilgisayarlar, taşınabilir ev aletleri ve oyuncaklar gibi birçok alanda kullanılmaktadır.

Kadmiyum sülfür ve kadmiyum sülfoselenit; plastik, seramik, cam, emaye gibi malzemeleri renklendirmek amacıyla parlak sarı ile koyu kırmızı pigmentler olarak kullanılmaktadır. Yüksek sıcaklığa ve yüksek basınca karşı solma yapmayan kabiliyetleri nedeniyle yüksek sıcaklık ve basınç gerektiren uygulamalarda kullanılırlar.

Kadmiyum kaplamalar; çelik, alüminyum ve diğer bazı demir dışı metal bağlantı elemanları üzerinde mevcut en iyi korozyon direnci kombinasyonunu sağlamak için kullanılmaktadır. Aynı zamanda korozyon direncinin ve düşük elektrik dirençliliğinin iyi bir kombinasyonunun gerekli olduğu birçok elektrikli veya elektronik uygulamada da kullanılmaktadırlar.

Kimler Kadmiyuma Maruz Kalır?

Kadmiyuma maruziyet en fazla imalat ve yapım aşamasında olmakla birlikte tüm sanayi sektörlerinde ortaya çıkabilir. Metallerin ergitilmesi ve rafine edilmesi, batarya üretimi, plastik üretimi, kaplama ve güneş panelleri üretiminde çalışan işçiler kadmiyuma maruz kalmaktadırlar. Genişleyen Ni-Cd batarya geri dönüşüm endüstrisi kadmiyum maruziyeti için bir endişe kaynağıdır. Elektrokaplama, metal işleme, kaynak ve boya kadmiyum maruziyetiyle ilişkili proseslerdir. Kompost işçileri ve atık toplayıcıları da kadmiyum içerebilecek tozlara maruz kalmaktadırlar. Belediye atıklarının yakılması bir diğer kadmiyum maruziyet kaynağıdır.

Kadmiyuma Maruziyeti Azaltmak için Yapılması Gerekenler Nelerdir?

Şarj edilebilir piller, kaplama, pigmentler ve plastik stabilizatörler için daha az toksik alternatifleri ikame etme mümkündür. Tehlikeli maddeye maruz kalma kontrolleri arasında seçim yaparken uyulması gereken bir hiyerarşi bulunmaktadır. Genel olarak hiyerarşinin en üst sırasında eleme veya ikame etme (en çok koruyucu olan), ardından sırasıyla mühendislik kontrolleri, idari kontroller, çalışma-pratik kontrolleri, kişisel koruyucu donanım bulunmaktadır. Mühendislik kontrolleri kaynağın izole edilmesini ve kadmiyum maruziyetini en az indirmek için havalandırma sistemlerini kullanmayı içerir. İdari eylemler bir işçinin kadmiyuma maruz kalma olasılığını içeren çalışmayı gerçekleştireceği süreyi sınırlamayı içerir. KKD ise uygun solunum koruması ve kıyafetleri içermektedir.

Kadmiyumun İnsan Sağlığına Etkileri Nelerdir?

Kadmiyumun insan vücuduna alımı çoğunlukla gıda yoluyla gerçekleşmektedir. Mantar, kabuklu deniz ürünleri, midye, kakao tozu, kurutulmuş deniz yosunu gibi kadmiyum bakımından zengin olan gıdalar insan vücudundaki kadmiyum miktarını arttırmada oldukça etkilidir. Kadmiyum miktarında artışın bir diğer sebebi ise sigara kullanımıdır. Tütün dumanı, kadmiyumun akciğerlere taşınmasını sağlamaktadır. Diğer büyük riskler, tehlikeli atık sahaları, kadmiyum emisyon salınımı gerçekleştiren fabrikalar, metal rafinerisi işletmeleridir. Yüksek dozda kadmiyum soluma ciğerlere ciddi zarar vermekle kalmayıp ölümle sonuçlanabilecek etkiye sebep olabilir. Besin zinciri veya solunum yoluyla vücuda alınan kadmiyum en fazla ciğer ve böbreklerde birikmektedir. İnsan vücudunda biyolojik yarılanma ömrünün uzun olması sebebiyle ciğer ve böbreklerde bulunan kadmiyum miktarı yaş ilerledikçe artış göstermektedir. Bu sebeple 50 yaşın üzerindeki insanlarda yüksek kadmiyumdan kaynaklı böbrek rahatsızlıkları daha sık görülmektedir. Kadmiyum zehirlenmesinin tarihteki en önemli örneği ise Japonya’ nın Tayoma kentinde yüksek miktarda kadmiyuma maruz kalınması sonucu 200 kişide ortaya çıkan kalıcı kemik (İtai-İtai) ve böbrek rahatsızlığı gösterilebilir.

Akut Etki

Kadmiyuma akut inhalasyon maruziyeti (kısa bir süre boyunca yüksek seviyeler) grip benzeri semptomlarla (titreme, ateş ve kas ağrısı) sonuçlanabilir ve akciğerlere zarar verebilir. Kadmiyum ile kontamine gıda alımı, kusma ve ishal gibi akut gastrointestinal etkilere neden olur.

Kronik Etki

Kronik maruziyet (uzun bir süre boyunca düşük seviye) böbrek, kemik ve akciğer hastalığına neden olabilir. Böbrek hasarı uzun zamandan beri kadmiyuma kronik olarak maruz kalan hastalar için ana problem olarak tanımlanmaktadır. Kadmiyum; kadmiyum-metalotiyonin formunda böbreğe ulaşır. Kadmiyumun neden olduğu pnömoninin bir parçası olarak nefes darlığı, akciğer ödemi ve mukoza zarının yıkımı tanımlanmıştır. Kadmiyum, mide ağrıları, şiddetli kusma, ishal, kemik kırığı, psikolojik bozukluklar, kanser ve üreme sistemi hasarları, merkezi sinir sistemi, bağışıklık sistemi ve DNA dahil olmak üzere çeşitli sağlık etkilerine neden olabilir.

Nazan BÜKER
Çevre Y. Mühendisi-Kimyager
Raporlama KOORDİNATÖRÜ

Diğer Blog Yazılarımız İçin: https://demo.haliccevre.com/blog/                                                                        Okumak İsteyebilirsiniz: Berilyum’ un Sağlık Etkileri

Kaynaklar:

https://www.cadmium.org/

https://www.cancer.gov/

https://www.sciencedirect.com/

https://www.livescience.com/

https://www.osha.gov/SLTC/

https://occup-med.biomedcentral.com/

https://www.jstor.org/

https://www.lenntech.com/

http://www.mta.gov.tr/

http://dergiler.ankara.edu.tr/

https://www.makaleler.com

https://www.osha.gov/

1.ASBEST NEDİR?

Asbest, ticari adıyla amyant, jeolojik olarak lifsi kristal yapısına sahip silikat (magnezyum silikat, kalsiyum-magnezyum silikat, demir-magnezyum silikat) bileşimindeki bir grup mineralin ortak adıdır. Asbest sahip olduğu fiziksel ve kimyasal özelliklerinin bir sonucu olarak gösterdiği izolasyon özelliği nedeniyle çok uzun yıllardır kullanılmış ve “sihirli mineral” olarak bilinmiştir.

2.ASBEST TÜRLERİ NELERDİR?

 Asbest lifleri mineralojik özelliklerine göre Serpantin ve Amfibol olmak üzere iki gruba ayrılır.

3.ASBESTİN KULLANIM ALANLARI NERELERDİR?

 Asbest lifleri, çapraz, uzunlamasına ve küme halinde bulunurlar. Sadece 3 asbest lifi kullanılmaktadır. Bunlar; krizotil (%98), amozit ve krokidolittir. 3000’den fazla endüstriyel alanda kullanılır. Bunlardan başlıcaları tekstil, filtreler, gemi yapımı, uçak yapımı, çimento üretimi, otomobil yapımı izolasyon ürünleri, su boruları yapımı, petrokimya endüstrisi, gaz maskelerinin yapımı, yer karoları ve kaplama levhaları alanlarıdır.

Asbestli malzemeler; bazı çatı kaplama malzemeleri, binanın dış yüzünü kapsayan metal parçalar veya kiremitte kullanılmaktadır. Ayrıca 1940-1970’li yıllarda inşa edilen evlerde yalıtım için kullanılan malzemelerde, bazı yer fayansları ve yer döşeme yapıştırıcılarında, sıcak su ve buhar borularının izolasyonunda kullanılan malzemeler, dokuma boyası ve bazı duvar-taban köşelerinin yama malzemelerinde, boru ve kanalların izolasyon malzemelerinde kullanılır.

Asbest ayrıca bina izolasyonunda, halı altı kaplamasında, yapma şömine ve ocak materyallerinde, tost makinesi ve diğer evlerde kullanılan bazı makinelerde, kalorifer kazanı ve contalarında, elektrik kablosunda, fren yastığı ve balatasında, tencere kulpunda, ütü masası bezi, fırın eldivenlerinde, saç kurutucularında ve çimentoda kullanıldığı bilinmektedir.

4.ASBESTİN SAĞLIĞA ETKİLERİ NELERDİR?

Soluduğumuz havada ve içtiğimiz sularda da düşük miktarda asbest bulunur. EPA ya göre asbest fiberlerinin 1 litre sudaki konsantrasyonu 7 milyon fiberdir. OSHA ise 8 saat günlük, 40 saat haftalık çalışmada, 1 metreküp işortamı havasında 5 mikron veya daha büyük 100000 fiberi dikkate alır.

Solunabilir fiberlerinin çoğu göze görünmez, çünkü boyutları 3- 20 mikron boyunda sonrası ve 0.01 mikron kadar incedir. Asbest lifleri küçüldükçe ve hafifledikçe havada uçuşan ve solunabilen maruziyeti yüksek olan hale gelmiş olur.

Asbestin sağlığa zararlı etkileri ilk  kez 1898 yılında fabrika tarafından meclise sunulan yıllık raporda görülmüştür. Asbest tozunun zararlı etkileri hakkında açıklamalarda bulunulmuştur. 1906 yılında İngiliz Parlamenterleri komisyonu İngiltere’deki fabrikalarda ilk asbest kaynaklı ölümlerin olduğunu onaylamıştır ve daha iyi bir ventilasyon ve diğer güvenlik önlemlerini önermiştir.

1918’de Amerikan sigorta firmaları Amerika’daki asbest sanayisinde premature ölümleri gösteren bir çalışma hazırlamıştır. Amerika’da pek çok asbest kaynaklı hasarlar İkinci Dünya Savaşı sırasındaki gemi yapım işçilerinde de görülmüştür.

5.ASBESTİN NEDEN OLDUĞU HASTALIKLAR NELERDİR?

Asbestosis: İlk kez gemi yapım işçilerinde rastlanan akciğer rahatsızlığıdır. Asbestosis, vücudun fiberleri parçalamak için salgıladığı asidin ciğer dokusunda yol açtığı yaralardır. Bu hasarlar zamanla ciddi boyutlara ulaşır ve akciğerler görevini yapamaz. Gelişme dönemi 10- 20 yıl arasında seyreder.

Mezotelyoma: Mezotelyal zarda ve göğüs boşluğunda oluşan kanserdir. Asbest fiberleri tarafından oluşturulan reaktif oksijen oluşumları nedeniyle olduğu düşünülmektedir. Asbest sigara içimiyle sinerjik bir etki göstererek iş mezotelyoma oluşumunu hızlandırır.

Kanser: Asbeste bağlı olarak akciğer kanseri  görülebilir. Sigara ile birlikte sinerjitik bir etki göstererek hızlı bir şekilde ilerler. Mide bağırsak kanserleri de görülebilir. Amerika B.D. de her yıl 9900 kişinin asbeste bağlı hastalıklardan özellikler mezotelyoma, asbestosis, akciğer kanseri gibi sorunlardan öldüğü tahmin edilmektedir.

6.TÜRKİYE’DE ASBESTİN DURUMU NEDİR?

4857 sayılı iş kanununun 78. maddesine göre düzenlenen Asbestle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik asbest veya asbestli malzeme ile yapılan çalışmalarda, asbest tozuna maruziyetin olabileceği tüm işlerde ve işyerlerinde uygulanır denilmektedir.Bu yönetmeliğe göre ;

Madde 5- İşveren, asbest tozuna maruziyet riski bulunan çalışmalarda asbestin türü ve fiziksel özellikleri ile gidilmelidir çalışanların maruziyet derecesini  dikkate alarak risk değerlendirmesi yapmakla yükümlüdür.

Madde 6- İşveren, bu Yönetmelik kapsamına giren işyerini çalışmaya başlamadan önce Bakanlığa bildirmekle yükümlüdür.

1. a) Bildirimde aşağıdaki hususlar yer alacaktır:

1) İşyerinin adresi,

2) Kullanılan veya işlenen asbestin türü ve miktarı,

3) Yapılan işler ve kullanılan prosesler,

4) Çalışan işçi sayısı

5) İşe başlama tarihi ve işin süresi,

6) Çalışanların maruziyetini önlemek  için alınan tedbirler.

7.TÜRKİYE’DE ASBESTİN KULLANIM YASAĞI VAR MIDIR?

Madde 7- Asbestin püskürtülerek (sprey) kullanılması ve asbest içeren yoğunluğu 1 gr/cm den az olan, yalıtım veya ses yalıtımı malzemesi ile çalışılması yasaktır.

Asbestin kullanılması ve pazarlanması ile ilgili yürürlükteki diğer mevzuata aykırı olmamak şartıyla; asbestin çıkarılması, asbest ürünlerinin veya asbest ilave edilmiş ürünlerin üretimi işlenmesi sırasında işçilerin asbest liflerine maruz kalabileceği işler yasaktır.

 Ancak, asbest içeren malzemenin yıkımı, sökümü ve ayırma gibi işlemlerden kaynaklanan asbestli ürünlerin atılması için yapılan işler hariçtir.

8.ASBESTİN SINIR DEĞERİ KAÇTIR?

 Madde 10- İşveren, işçilerin maruz kaldığı havadaki asbest konsantrasyonunun , sekiz saatlik zaman ağırlıklı ortalama (TWA) değerinin 0,1 lif/cm³’ü geçmemesini sağlayacaktır.

9.ASBESTLİ ÇALIŞMALARDA ALINACAK ÖNLEMLER NELERDİR?

Madde 17- Asbest veya asbestli çalışmalarda aşağıdaki önlemler alınacaktır:

1. a) Asbestle çalışılan yerler

1) Açıkça işaretlenecek ve uyarı levhaları konulacaktır

2) Bu yerlere, görevli olanlar dışındaki işçilerin girmesi önlenecektir.

3) Sigara içilmesi yasak olan alanlar belirlenecektir.

1. b) Yeme içme için ayrılan yerlerde asbest tozu ile kirlenme riski bulunmayacaktır.
2. c) Asbestle çalışılan işyerlerinde;

1) İşçilere uygun koruyucu iş elbiseleri verilecektir.

2) Koruyucu elbiseler işyeri dışına çıkarılmayacaktır. Elbiseler veya bu tür temizlik işlerinin yapıldığı yerlerde temizlenecek, ancak elbiseler işyerinden kapalı kaplar içerisinde çıkarılacaktır.

3) Koruyucu elbiseler ile işçilerin kendilerine ait elbiseler ayrı ayrı yerlerde muhafaza edilecektir.

4) İşçilere uygun el ve yüz yıkama yerleri, tozlu işlerde duş imkanı sağlanacaktır.

5) Kullanılan koruyucu malzemeler, özel olarak belirlenmiş yerlerde saklanacak, her kullanımdan sonra kontrol edilip temizlenerek, tamir ve bakımı yapılacaktır.

Maruziyeti önleme şansı bulunmuyorsa, azaltma yoluna gidilmelidir. Bu amaçla KKD kullanımı sağlanmalı, uygun maskelerle limitler üzerindeki asbestin solunması engellenmelidir. Kullanılacak KKD olarak; Toz alzemeyle geçirmeyen elyaf tulumlar, neopren eldivenler ve FFP2 seviyesinde maskeler, ayak korumaları düşünülmelidir.

10.ASBEST YÖNETİMİ VE BERTARAFI NASIL OLMALIDIR?

Bir ortamda (yapı, gemi vs.) asbestli malzemelerin varlığından şüphe duyulduğunda konusunda uzman bir asbest tespit uzmanı tarafından saha değerlendirmesi yapılır ve gerektiğinde numune alınır. Bu tespit sonrasında varsa asbestin türü, miktarı, yeri, hasar miktarı ve insanlarla etkileşimi gibi konular göz önünde bulundurularak risk değerlendirmesi yapılır ve gerekirse asbest sökümüne başlanır. Asbest sökümü mutlaka İSGÜM’den eğitim almış ve sınavı başarıyla tamamlayarak sertifika almış Asbest Söküm Uzmanları nezaretinde Asbest Söküm Çalışanlarınca yapılır.

Asbestli atıkların, Çevre ve Şehircilik Bakanlığından lisanslı atık taşıma firması ile ve yetkili atık bertaraf kuruluşu ile sözleşme imzalanarak mevzuata uygun şekilde taşınması ve bertarafı gerçekleştirilmelidir. Asbestli atıkların tehlikeli atık sınıfına girdiği unutulmamalıdır.

Elif ÇETİNKAYA
Kimyager/Laboratuvar Sorumlusu

Diğer Blog Yazılarımız İçin: https://demo.haliccevre.com/blog/                                                                          Okumak İsteyebilirsiniz: Abest

Kaynaklar:

1. http://www.competenza.com.tr/asbest-nedir/
2. https://www.csgb.gov.tr/isgum/contents/asbest/
3. https://www.mmo.org.tr/sites/default/files/21fa74b50ba3f7c_ek.pdf

Metallerin şekillendirilmesi esnasında yaygın şekilde kullanılan metal işleme sıvılarının sağlığa olumsuz etkileri ile ilgili bir çok bilimsel çalışma mevcuttur. Kullanım şekli, kimyası ve toksikolojisi farklı olması sebebiyle bütün metal işleme sıvılarının (ya da formüllerinin) sağlığa zararlı etkilerini kesin bir şekilde çıkarmak çok zor olsa da maruziyetin artmasıyla sağlığa zararlı etkilerin arttığı kesin olarak kanıtlanmıştır.

Metal işleme sıvılarının yarattığı en önemli risklerin başında şüphesiz kanser hastalığı gelmektedir. Metal işleme sıvılarının özellikle yemek borusu, gırtlak, mide, kolon kanserlerinin riskini arttırdığına dair güçlü kanıtlar mevcuttur. Maruziyet süresi bir yılı geçtiğinde yemek borusu kanserinin riski 12 kat, 3 yılı geçtiğinde kolon ve pankreas kanseri riski 2-3 kat arttığı gözlemlenmiştir.

Metal işleme sıvısı kullanımıyla ilgili diğer bir hastalık da dermatit hastalığıdır. Dermatit deride kaşıntı, şişkinlik, kızarıklık ve su toplaması gibi etkileri olan bir hastalıktır. İş yerlerinde çalışanlar çoğunlukla eldiven ve benzeri koruyucu ekipmanları kullanmaması sebebiyle metal işleme sıvılarının deri ile teması sonucu bu hastalık oluşabilmektedir.

Son yıllarda metal işleme sıvısı maruziyeti sebebiyle artan solunum rahatsızlıkları dikkat çekmektedir. Metal işleme sıvıları ile ilişkilendirilen solunum rahatsızlıkları bronşit, hipersensitivite pnömonisi ve astımdır. Yapılan çalışmalar farklı tür içeriklere sahip farklı metal işleme sıvılarının hastalık oranlarını farklı oranlarda arttırdığını göstermiştir.

Metal işleme sıvıları ile ilgili dünyada sınır değer oluşturan farklı otoriteler farklı sınır değerler oluşturmuş olsalar da hepsi ortak olarak bu kimyasal etkenin maruziyetinin kontrol altında tutulması gerekliliği noktasında fikir birliğine varmıştır. Aşağıdaki tabloda farklı ülkelere ait sınır değerler yer almaktadır.

Nihan ERMİŞ GÜLENÇ
Yüksek Fizikçi/ Raportör

Diğer Blog Yazılarımız İçin: https://demo.haliccevre.com/blog/                                                                                  Okumak İsteyebilirsiniz: Kalsiyum Nedir?

Kaynaklar:

[1] http://www.isgum.gov.tr/rsm/file/isgdoc/IG11-metal_isleme_akiskanlari_kullaniminda_isg.pdf

[2] https://www.osha.gov/archive/oshinfo/priorities/metal.html

[3] http://www.hse.gov.uk/metalworking/hse.htm

[4] http://www.hse.gov.uk/research/rrpdf/rr1044.pdf